Overprikkeling en etherische olie

Over prikkels en aromatherapie

Ik kreeg de afgelopen weken veel vragen binnen over ‘overprikkeling.’ En dit in relatie tot aromatherapie. Welke etherische olie zet je in om overprikkeling tegen te gaan?

Het valt me op dat jullie vragen komen tegen het begin van het schooljaar. Tegelijk vind ik dat verdrietig.

Zelf ben ik naast aromatherapeut ook juf van groep 7-8 op een basisschool, en ervaar ik de dagen soms ook echt als vol en vol prikkels. Ik zie kinderen overlopen, vastlopen en onbegrepen worden. Tegelijk ga ik hier als juf ook in mee door ze soms te overvragen met alles wat ‘moet.’ Dit staat me steeds meer tegen. Om hier een klein verschil in te willen maken heb ik mediteren op het rooster gezet. Even een momentje van rust, even niks, gewoon liggen en luisteren naar mijn stem of wat natuurgeluiden.

Sommige kinderen werden er wat ongemakkelijk van maar ik kan zeggen dat na een paar keer iedereen dat even niks hoeven eigenlijk wel heel lekker vond, en ik ook.

Toch weet ik dat dit niet genoeg is om overprikkeling bij sommige kinderen te kunnen voorkomen en daar komen we meteen bij jullie kernvraag.

‘Welke etherische olie helpt om overprikkeling te voorkomen?’

Ik durf eigenlijk wel te zeggen; ‘Geen een.’

Ik weet dat op internet anders wordt beweerd, ik weet dat er olie verkoopsters zijn die beweren dat een druppel pure etherische olie op je kruin of die van je kind (echt, doe het niet) ervoor zal zorgen dat je niet overprikkeld raakt die dag. Onzin.

Overprikkeling is het niet (meer) goed kunnen verwerken van alle interne en externe prikkels waar je hersens mee te maken krijgen. Denk aan alles wat via je zintuigen binnenkomt (licht, geluid, geur etc.) Maar ook externe prikkels zoals je eigen gedachten, gevoelens, pijn etc. Normaal gesproken verwerken je hersenen deze prikkels zonder dat je dit in de gaten hebt. Ze selecteren de informatie die voor jou wel of niet belangrijk is. Bij overprikkeling lukt het niet meer om deze prikkels te verwerken.

Je kunt overprikkeld raken op alle zintuigen. Bijvoorbeeld geluiden die je niet meer kunt verdragen, een geur die je woest maakt of een aanraking die je echt niet meer prettig vindt.

Wat merk je als je overprikkeld raakt?
Bij overprikkeling heb je vaak last van één of meer van deze kenmerken:

-je bent gevoeliger voor prikkels: prikkels zoals licht of geluid komen harder binnen dan voorheen
-je ervaart meer prikkels dan voorheen
-alle prikkels lijken even sterk

Hierdoor:
-ben je moe
-ben je sneller boos of geïrriteerd, of huil je eerder
-heb je last van hoofdpijn
-kost het meer moeite om nieuwe informatie in je op te nemen
-heb je moeite met denken: je bent sneller vergeetachtig of je kunt je moeilijker concentreren

Nu je dit weet hoop ik dat je begrijpt dat een etherische olie je niet gaat helpen om overprikkeld te raken in een bepaalde situatie. Veel belangrijker is om die overprikkeling te signaleren en proberen te voorkomen. Soms is dit lastig, zeker als jouw kindje weleens overprikkeld uit school, van een feestje of de opvang komt. Zij kunnen dit vaak niet bij zichzelf signaleren. Maar jij als ouder wel.

Probeer eens te werken met een crisis signaleringsplan.

-Fase groen (ik voel me goed)
-Fase oranje (ik voel dat ik overprikkeld raak)
-Fase rood (ik ben overprikkeld)
-Fase blauw (herstelfase, ontprikkel fase)

Probeer te voorkomen dat jij of je kindje in die rode fase belandt. Gebeurt dit toch? Zorg dan dat je vooraf goed voorbereid bent met een goed plan voor fase blauw. Maak een lijstje wat voor jou of je kindje zorgt dat je kunt herstellen van die overprikkeling. Voor mij is dat vaak slapen, simpele tv kijken, of alleen op bed liggen. Voor mijn kinderen is dit muziek luisteren, op de wobbel met friemel speelgoed, sensorisch spel met gekleurd rijst of kinetisch zand, met de playmobil of lekker naar buiten. Maak een lijstje met zaken waarvan jij weet dat jij of je kindje ontspant.

En dan, ja dan, kun je etherische oliën inzetten.

Maar let wel! Ook geur kan overprikkelend werken dus signaleer goed of de geur voor jou iets bijdraagt. Gebruik een geur niet geforceerd omdat de boeken zeggen dat deze jou ontspant. Staat de geur niet aan, dan ga je er namelijk ook niet van ontspannen. Kies dan voor een andere geur of laat de geur achterwege.

Werk je met een doelgroep zoals kinderen, baby’s, dementerenden, verstandelijk beperkten of een andere doelgroep die zich niet goed kan uiten? Zet dan niet ‘zomaar’ etherische oliën in. Mogelijk ervaren zij de geur als onprettig en zorgt het alleen maar voor nog meer prikkels met misschien boosheid of onhandelbaar (en onbegrepen) gedrag tot gevolg.

Het liefst stem jij samen af met de overprikkelde of- en welke geur er toegepast kan worden. Des te groter is de kans op slagen. Lukt dit echt niet omdat communiceren in welke vorm dan ook niet mogelijk is? Observeer dan goed, merk je onrust? Haal de geur dan weg of kies voor een andere geur.

Kies voor kleine baby’s liever voor een hydrolaat dan een etherische olie. Deze zijn veel zachter, minder geconcentreerd en net zo effectief.

Welke geur?
Lavendel is dé klassieker wanneer het gaat om rust. Krijg jij kippenvel van deze geur en ga je er het liefst van op de loop? Forceer jezelf dan niet om tot rust te komen met lavendel, dat gaat je dan namelijk niet lukken. Zeker op het gebied van ontspanning is het belangrijk dat je de geur kunt waarderen. Bij een therapeutische toepassing op de huid (als voorbeeld) is geur dan weer niet van belang maar kijk je naar de toepassing.

Kun je iets verkeerds doen bij het kiezen van een olie? Nee hoor, maar het liefst kies je een olie met kalmerende eigenschappen. Is jouw favoriete geur nou bijvoorbeeld rozemarijn omdat deze je doet herinneren aan dat ene moment waarop jij jezelf zo gelukkig voelde? Kies dan gerust voor rozemarijn. Rozemarijn staat erom bekend een activerende uitwerking te hebben maar de invloed geur op ons welzijn is zoveel groter dan alleen de wetenschappelijke onderbouwing dat jij gewoon Rozemarijn kunt verdampen als je je hier zo prettig door voelt.

Hoe zet je etherische oliën in wanneer je wilt ontprikkelen?
De simpelste vorm is de diffuser aanzetten met een kalmerende olie, maar voorwaarde is dan ook dat je een bewust moment van ontspanning creëert voor jezelf (of je kindje). Wat dat moment van ontspanning, of ook wel herstelfase -> fase blauw, is dat heb je vooraf al bedacht als het goed is.

Kies voor een massage of inwrijving met etherische olie. Je kunt vragen of iemand jou een korte massage geeft of je brengt verdunde etherische olie aan op je huid. Denk bijvoorbeeld aan je onderbenen/voeten met een aardende olie. Of je zonnevlecht (rondom de navel) of hartchakra. Ga dan jouw herstelfase in. Is jouw kindje overprikkeld? Dan kun je de massage bij je kindje uitvoeren. Weet je niet goed hoe je etherische olie kunt verdunnen? Dat lees je hier. 

Je kunt inhaleren (directe inhalatie) uit het flesje of een inhaler. Sluit je ogen en inhaleer minimaal 3 maal heel bewust de etherische olie in door je neus en uit door je mond. Pak daarna jouw herstel moment. Ook dit kun je je kindje laten doen. Je kunt hier ook een fijne ademhalingsoefening aan koppelen.

Ga voor een auraspray wanneer dit je aanspreekt. Deze vorm past meer bij het stuk energetische aromatherapie. Met deze sprays kun je je energiesysteem reinigen, beschermen of gebruiken om te aarden.

Kort samengevat: energetische aromatherapie gaat ervan uit dat alles een trillingsfrequentie bevat. Men zegt, hoe hoger deze trilling, hoe beter. Etherische oliën bevatten ook een trillingsfrequentie en door ze te gebruiken kunnen zij die van jou ook beïnvloeden.

Een voetenbad is ook een hele fijne! En tegelijk moet je dan de rust wel opzoeken. Telefoon aan de kant en zitten. Binge je favo serie, luister een podcast of doe gewoon je ogen even dicht. Hoe je een voetenbad met etherische olie maakt vind je op mijn socials! Druppel nooit pure etherische olie in je (voeten)bad. Ik vertel je er alles over in deze post!

Bad of douche. Misschien vind jij of je kindje het heerlijk om in bad of de douche te gaan. In bad kun je verdunde etherische olie druppelen, in de douche is dit natuurlijk lastiger. Wat je dan kunt doen is een aantal druppels etherische olie op de douchewand aanbrengen, zo vermengen de moleculen zich met de stoom van het water en adem jij ze in hebben zij hun uitwerking op jouw zenuwstelsel. Kies voor je baby voor een scheutje hydrolaat in het badwater en niet voor een etherische olie.

Stomen! Nee, dat doe je niet alleen als je verkouden bent. Maar dit kan ook tijdens jouw herstelfase. You hate it or love it. I hate it, dat stomen. Maar jij misschien niet? Hoe je dit doet lees je hier.

Welke oliën kies je?
Ik herhaal het nog eens. Kies voor een olie die jou iets gaat brengen. Voorwaarde daarvan is dat de geur je aanspreekt en niet tegenstaat.

Hieronder vind je een lijstje met een aantal oliën die erom bekend staan te kalmeren, dit is lang niet alles maar dit zijn de meest gebruikte.

Lavendel
Roomse Kamille
Mandarijn
Roos
Bergamot
Ceder Atlas
Sandelhout
Patchouli
Sinaasappel
Vetiver
Kaneel (niet bij kinderen)
Neroli (vooral bij angst)
Benzoë
Ylang Ylang
Zoete Marjolein
Cipres
Geranium
Engelwortel (niet bij kinderen)

Staat die ene olie die jou zo ontspant hier nou niet tussen, geen probleem. Als jij ervan ontspant dan bereik jij je doel. En dat is wat je uiteindelijk wilt in fase blauw, de herstelfase.

Overprikkeling complex en veel groter dan enkel geïrriteerd raken door veel drukte. En niet zo simpel te voorkomen door een druppeltje olie op je kruin. Pas echt op met dit soort koffie automaat adviezen.

Ik hoop je met deze blog wat meer te kunnen vertellen over wat aromatherapie bij kan dragen wanneer jij of je kindje onverhoopt toch overprikkeld raakt. In mijn webshop vind je een selectie aan fijne producten die je kunt inzetten tijdens fase blauw, jouw herstelfase. In mijn praktijk bied ik heerlijke ontspanningsmassages aan als je het moeilijk vindt om die ontspanning voor jezelf te creëren. Je bent van harte welkom!

Heb je vragen over overprikkeling, welke producten je kunt gebruiken of aromatherapie? Voel je vrij om contact met mij op te nemen. Ik denk heel graag met je mee!

Liefs,
Sharon