Etherische oliën en hun risico’s

Etherische oliën en hun risico’s

Etherische oliën zijn een natuurproduct. Daarom worden ze, vind ik, vaak onterecht als onschuldig beschouwd. Want een natuurproduct, daar kun je toch niet zo snel wat verkeerds mee doen? Misschien weet jij net als ik dat dit niet klopt en dat er aan het gebruik van etherische oliën, net zoals aan andere natuurproducten, wel risico’s verbonden kunnen zitten.

Als ik jou vraag een willekeurig besje, van een voor jou onbekende struik, in je mond te stoppen en op te eten. Wat zou je dan doen?

Grote kans dat jouw antwoord gaat zijn ‘echt niet’. Iets wat je als kind is aangeleerd of omdat je niet weet wat je gaat eten en daarom de keuze maakt om het niet te doen. Waarom zou je dan wel elke willekeurige etherische olie op je huid smeren, in je diffuser verdampen of innemen in bijvoorbeeld je water of thee omdat internet zegt dat dit wel kan? 

Wanneer je start met het toepassen van etherische oliën is het goed om je te realiseren dat er aan het gebruik hiervan risico’s verbonden kunnen zijn bij verkeerd gebruik. Dagelijks ontvangen huisartsen telefoontjes van patiënten waarbij het toepassen van een etherische olie bij henzelf of hun kind echt goed mis is gegaan.

In onze praktijk heb ik ook genoeg verhalen gehoord waarbij er tijdens het (verkeerd) gebruik van etherische oliën complicaties zijn ontstaan. Gelukkig geen ernstige of levensbedreigende situaties maar wel situaties waarbij er serieuze klachten zijn ontstaan. Om je een voorbeeld te noemen:

Er is een vrouw bij mij in de praktijk geweest die vol zat met uitslag op de plek waar ze elke dag olie smeerde. Ze nam contact met me op om te vragen of dit kon komen omdat ze meerdere malen per dag op die plek een etherische olie smeerde. Volgens een dame uit een whatsapp-groep, waar ze haar bekende starterkit had besteld, kon dit nóóít van de het gebruik van haar veel te hoog gedoseerde en zelf geknutselde olieroller komen. Want: ‘Etherische olie is een natuurproduct en daar krijg je dit soort reacties niet van.’

Sorry?! (Mijn mond viel open.) Dat soort geneuzel word ik een beetje opstandig van.

Deze dame was duidelijk geadviseerd door een hobby olie gebruikster met als doel om zoveel mogelijk inkomsten binnen te harken die maand.

Als gediplomeerd aromatherapeut vind ik het héél belangrijk om veilig gebruik voorop te stellen.

Veel te vaak zie ik en lees ik op internet adviezen waar ik kippenvel van krijg. Of lees ik onzin zoals; ‘Het is een natuurproduct dus 100% veilig’. Drupje hier, drupje daar, drupje op je hoofd, smeer het in de mond van je baby bij doorkomende tandjes of lekker puur op de huid van je kind. Etherische oliën zouden kanker kunnen genezen, je huid beschermen tegen de zon en een Covid besmetting kunnen voorkomen als je internet moet geloven. (DIT ALLES IS NIET WAAR!)

Of zoiets als; ‘Sinds ik deze olie gebruik op de slaapkamer van mijn pasgeboren baby slaapt hij elke nacht door.’

Pardon? Baby’s horen helemaal niet door te slapen en daarbij is een diffuser met etherische olie een item wat helemaal niet op de kamer van jouw newborn thuis hoort. Zeker niet als je niet weet hoe je deze producten veilig in kunt zetten.

No hard feelings overigens want ook ik heb aan het begin van mijn olie avontuur gestaan en heb ook adviezen opgevolgd van dit soort dames. En ook bij mij is het mis gegaan. Ik kreeg als advies om voor mijn dochter, van toen 3, een 5ml roller te knutselen met daarin 60 druppels pure etherische olie. 20 druppels atlas ceder, 20 druppels vetiver en 20 druppels lavendel. Als je berekent dat er in een 5ml roller laten we zeggen ongeveer 100 druppels etherische olie gaan was er nog ruimte voor in het gunstigste geval 30 druppels vette plantolie. Ik hoor je denken: ‘Sharon, 60 en 3o is geen 100 meid. Dat is 90.’ Weet ik, maar een vette olie is veel dikker qua substantie dus ik weet eigenlijk wel zeker dat we 30 druppels vette plantolie never nooit niet eens halen.

Kort samengevat, volgens deze ‘adviseur’ kon ik mijn kind van 3 gerust 3x per dag insmeren met deze etherische olie roller met een verdunningspercentage van zo’n 60%. Holy * dat is 59% meer dan wat je zonder anamnese en verdere achtergrond info ooit zou moeten adviseren bij thuis gebruik.

Nou, jij raadt natuurlijk al wel wat er gebeurde. Mijn kind stond binnen no-time onder de uitslag. Ik ben direct gestopt, en vanaf toen wist ik dat ik meer wilde weten over etherische oliën en dat ik hier over wilde leren uit betrouwbare bron. We zijn inmiddels een hele poos en 2 diploma’s verder en komende maand start in met een masteropleiding! Omdat ik gedegen, veilig en betrouwbaar advies wil geven aan mijn klanten en patiënten.

Hiermee beweer ik niet dat ik alle kennis bezit, helemaal niet. Nog lang niet, en misschien wel nooit. Maar genoeg om jou veilig op weg te helpen en je te wijzen op de risico’s en een veilige start te kunnen bieden met het gebruik van etherische oliën. Want ook ik heb dus gestaan waar jij ooit stond. Mocht ik twijfelen of iets niet weten? Dan zal ik dat ook altijd eerlijk aangeven en je eventueel doorverwijzen.

Goed, stick to the point Sharon. Wat bedoel je nou eigenlijk met risico’s? Wees eens concreet, en wil je ons bang maken of de les lezen?

Bang zeker niet, de les lezen ook niet maar je wel bewust maken van de eventuele risico’s. Of je nu een olie adviseur bent of een olie gebruiker. Realiseer je dat er in beide gevallen een risico kan ontstaan bij een verkeerd gegeven advies of gebruik.

Daarbij wil ik wel de uitspraak van de 16de eeuwse arts en botanicus ‘Paracelsus’ genoemd hebben: ‘De dosis bepaalt of iets giftig is of niet.’ Daarbij vul ik ook nog heel graag aan dat in het geval van etherische oliën ook nog de toepassing van grote invloed is op de kans op complicaties. Zo heb je in mijn blog over het veilig gebruiken van een diffuser kunnen lezen dat de kans op een toxisch effect zeer minimaal te noemen is bij deze toepassing.

Wat er nou wel mis zou kunnen gaan bij verkeerd gebruik?
Er zou, in sommige gevallen, een interactie kunnen ontstaan bij het gebruik van bepaalde medicatie. Daarmee bedoel ik dat de ene stof (bestanddeel van de etherische olie) invloed zou kunnen hebben op de andere stof (jouw medicatie.) Hierdoor zou jouw medicatie een mindere of zelfs sterkere uitwerking op jouw lichaam kunnen hebben. Dit geldt overigens ook voor homeopathische middelen! Deze interactie komt eigenlijk het meest voor bij inwendig gebruik van etherische olie.

Er kan ook fysiek ongemak ervaren worden wanneer er gebruikt wordt gemaakt van hoog gedoseerde massage olie waarmee het hele lichaam gemasseerd wordt. Of wanneer er volbaden genomen worden met daarin een zelfgemaakte te hoog gedoseerde etherische badolie. Ook hierbij wil ik het risico wat nuanceren omdat dit ook mede afhangt van de fysieke gesteldheid en de daarbij gekozen etherische olie. De kans is altijd nog groter dat er geen risico ontstaat dan wel, maar feit is dat het niet risicoloos is.

Om je nog een aantal voorbeelden te noemen, en om je even wakker te schudden, waar je allemaal rekening mee zou moeten houden bij het gebruik van etherische oliën:

-Etherische oliën kunnen fototoxisch, ook wel fotosensibiliserend genoemd, zijn. Wanneer de huid, na het opbrengen van een etherische olie (met name citrusoliën), binnen 24h. blootgesteld wordt aan zonlicht kan dit flinke irritatie of zelfs brandwonden geven.

-Bij de inname van etherische oliën kunnen de caustische stoffen uit de olie ernstige schade toebrengen aan bijvoorbeeld de slokdarm.

-Ook kunnen etherische oliën een zeer irriterende uitwerking hebben op de huid. Zoals je las in het voorbeeld van de dame bij ons in de praktijk of toen ik mijn eigen dochter met de veel te hoog gedoseerde roller insmeerde.

-Dan dien je bij o.a. gebruik op de huid rekening te houden met een totaal van 27 allergenen die aanwezig kunnen zijn in de olie en dus een reactie kunnen geven. In vergelijking met synthetische allergenen zal de reactie minder hevig zijn maar blijf zeker waakzaam!

–Neurotoxiciteit, moeilijk woord dus ik leg het even simpel uit; schade die veroorzaakt kan worden aan het zenuwstelsel (bv. verlamming of verlies van functie) als gevolg van blootstelling aan in het geval van etherische oliën terpeenketonen en terpeenoxiden. Dit zijn dan weer bepaalde bestanddelen van een etherische olie. Note: Niet alle etherische oliën bevatten deze, maar sommige dus wel! De kwetsbare groep hiervoor zijn baby’s, vrouwen die borstvoeding geven, patiënten met neurologische aandoeningen zoals bijvoorbeeld Alzheimer, spasmes, Parkinson en epilepsie.

–Overbelasting van de lever kan voorkomen bij het innemen van hoge dosissen van etherische oliën die rijk zijn aan fenolen.

Goh, wat een rijtje he? Durf jij nog etherische oliën te verdampen in je diffuser? Ik zou het zeker doen want (bijna) al deze risico’s kunnen buiten spel worden gezet bij het verstandig en goed geïnformeerd verdampen van etherische oliën.

Ik hoop en denk dat ik met deze blog onder de aandacht heb kunnen brengen dat het gebruik van etherische oliën niet risico ‘loos’ is. En dat dit begint bij het inwinnen van betrouwbaar en gedegen advies van een professional. En ja, dit advies zal dan soms even op zich moeten laten wachten of hier zal in sommige gevallen een kostenplaatje aan verbonden zijn. Veilig en betrouwbaar advies geven doe je namelijk niet ‘even snel’ via een DM of reactie onder een post op social media. Dat is in mijn ogen niet eens mogelijk. Hoe kan ik jou veilig adviseren als ik jouw achtergrond niet ken? En ondanks dat ik in de afgelopen jaren veel kennis heb opgebouwd moet ik toch ook heel vaak mijn boeken openslaan, betrouwbare bronnen raadplegen om tot een advies te komen. En dit kost tijd.

Hopelijk heb ik je niet afgeschrikt met deze blog, dat is zeker niet mijn bedoeling geweest. Het goed gebruiken van etherische oliën is echt een hele mooie meerwaarde binnen jouw gezin voor jouw lichaam en geest. En dan kom ik toch terug op de uitspraak van de dame uit de whatsapp-groep, het zijn prachtige geschenken uit de natuur die we echt dankbaar mogen gebruiken met verstand.

Let op! Een etherische olie vervangt nooit medicatie, een consult bij een aromatherapeut vervangt nooit medisch advies of een diagnose gesteld door een arts. Voel je je niet goed? Twijfel je? Wees verstandig en bezoek dan alsjeblieft een (huis)arts en duik niet het Google etherische olie oerwoud in.

Heb je vragen n.a.v. deze post? Of een specifieke vraag over een etherische olie, neem dan contact met me op en ik denk graag met je mee! In onze praktijk ben je eventueel welkom voor een consult. Heb je al een aantal flesjes vol natuur staan maar weet je eigenlijk niet goed hoe je ze moet gebruiken? Dan kun je bij mij ook terecht voor een ‘aroma’ coachingstraject.

Liefs,
Sharon